niedziela, 7 października 2007

Historia roweru poziomego

Opracował: Marek Utkin
.
16.6.1878 Josef Erlach otrzymuje przywilej (w Austrii - dokument poprzedzający patent) na "Ulepszenia ramy i kół dla welocypedu i innych pojazdów" na obszar państw cesarsko-królewskich (Austriacki przywilej Nr.696, CI. XX/254, 16.6.1878). Chodzi tu o dwu- i trójkołowce poziome z jadącym w wyprostowanej pozycji.
1881 Pierwszy znany rower poziomy z Anglii, z ergonomicznym ułożeniem ciała i rąk, z osłoną pogodową i pojemnikiem na bagaż.
1882 Erlachs opatentował dwukołową drezynę. Pierwszy (?) krótki rower poziomy z napędem dźwigniami nożnymi.
1893 Karykatura roweru poziomego w piśmie Fliegenden Blättern.
1895 Pierwszy rower poziomy z napędem całym ciałem (patent) Ferdynanda Kraffta z Saarbrücken. Rower z wahliwym siedziskiem był napędzany przez zginanie i prostowanie rąk i nóg jadącego.
1895 Rower poziomy Drewitza, rysunek patentowy. Współcześnie nie zbudowany. Po 1980 r. po raz pierwszy wykonany przez Warsztat Szkoleniowy w Krebsmühle, Lui Tratter, Oberursel pod Frankfurtem. Rama z drewna, wspornik siodła ze stali, hamakowe siedzisko, wał Kardana (bez wolnobiegu). Sterowanie pośrednie z linką zamocowaną do przedłużonych końców przedniej osi! "Strzemiona" pod pięty, regulacja siedziska, szlachetny i czysty projekt.
1895 Szwajcarski producent Challand buduje rower półpoziomy i nazywa go Normal-Bicyclette.
1896 J. F. Wales z USA zgłasza patent (na spółkę z Challandem) na napęd ręczny i nożny.
1897 Rower poziomy "na brzuchu" Amerykanina Darlinga. Challand opracowuje kolejną wersję rozwojową swego roweru poziomego.
1901 Długi rower poziomy ze sterowaniem pośrednim Amerykanina Browna.
1905 P.W. Bartlett z Richmond, Anglia, wytwarza serię rowerów poziomych z kierownicą podsiodłową, z czego 15 dla brytyjskiego rezydenta Jawy.
1910 Marcel Berthet przejeżdża 10 km ze średnią 57 km/h na Velo Torpille Bunau Varilli.
1914 Peugeot produkuje pierwszy seryjny rower poziomy, (długi, ze sterowaniem pośrednim na górze).
1914 W Paryżu pojawia się Włoch Gugliemo ze swym długim rowerem poziomym.
1920-24 Hesperus w Stuttgarcie produkuje rower poziomy J-Rad napędzany dźwigniami wahliwymi, według projektu Paula Jaraya.
1922 Charles Mochet produkuje czterokołowe samochody na pedały Velocar.
1925 Obudowa na rowery i motocykle projektu Karla Nevyjela z Wiednia. Całkowicie obudowany rower poziomy (w kształcie kropli) z napędem dźwigniowym i całkowicie amortyzowaną karoserią samonośną.
1926 Curry Landskiff, Monachium. Całkowicie obudowany czterokołowiec z napędem typu wiosłowego, zbudowany przez Manfreda Curry.
od 1930 Charles Mochet, jeden z najważniejszych pionierów HPV, przeprowadza próby z trój- i czterokołowcami poziomymi, dochodzi do jednośladów, początkowo wyśmiewanych w sporcie, lecz wkrótce uzyskujących duże sukcesy.
1932 Szwajcarski kolarz Oskar Egg opracowuje stożek aerodynamiczny i przeprowadza próby z rowerami poziomymi.
1933 Charles Mochet konstruuje rowery poziome. F. Faure ustanawia rekord w jeździe godzinnej na nieobudowanym Velo Velocar. M. Berthet ustanawia rekord 49,9 km/h na obudowanym Velodyne.
1934 UCI, najwyższe gremium międzynarodowe w kolarstwie wyłącza rowery poziome z oficjalnego sportu kolarskiego, ustanawia jednak kategorię specjalną.
1934 W Anglii pojawia się Cyclo-Recumbent, długi rower poziomy ze sterowaniem pośrednim na górze.
1935 Cycle Gear Company z Nottingham Cyclo-Ratio, Anglia, krótki rower poziomy (z nowoczesną 4-biegową przerzutką zewnętrzną), przypominający wprowadzony nieco wcześniej we Francji Ravat. W Ameryce pojawia się bardzo niski, długi rower poziomy F. H. Grubba i krótki rower poziomy Cyclo. Triumph produkuje model Triumph-Moller, z kierownicą jak w samochodzie (proj. Duńczyka Holgera Mollera)
1936 Syn Charlesa Mocheta, George, rozpoczyna na podstawie modelu sportowego produkcję roweru turystycznego, produkowanego do ok. 1940. Z kołami 20", regulowanym oparciem, umiejscowioną na górze kierownicą z przegubem Kardana wygląda nawet obecnie nowocześnie.
1936 W Anglii pojawia się długi rower poziomy z kierownicą podsiodłową, Kingston Recumbent.
1939 F. Faure ustanawia na obudowanym Velocar Mocheta rekord świata w jeździe godzinnej - 50,5 km/h.
1943 Alois Sedlacek (Czechy) buduje 2 krótkie rowery poziome na małych kołach.
1945 Szwed Ulf Cronberg opracowuje trójkołowiec z samonośną karoserią ze sklejki i rozpowszechnia plany. Pojazd zostaje wykonany przez wielu Skandynawów, m. in. C. G. Rasmussena.
1947 Inżynier Rinkowsky z Lipska rozpoczyna eksperymentowanie z rowerami poziomymi, m. in. z napędem ręcznym i nożnym, i buduje w końcu rower poziomy, już z oboma kołami 20", późniejsze wersje są całkowicie amortyzowane, a opracowane przez niego opony radialne o średnicy 500mm i szerokości 47mm mają opór toczenia wynoszący zaledwie połowę tego, co obecne wąskie 28".
1955 Mistrz świata E. Sacci pojawia się na rowerze poziomym włoskiej konstrukcji.
1962 Francuski krótki rower poziomy Dujardina.
ok. 1964 Pismo Popular Mechanics publikuje plany długiego roweru poziomego Ground Hugger.
1967-69 Prof. David Gordon Wilson w brytyjskim czasopiśmie Engineering ogłasza konkurs na projekt "nowego roweru". Wśród projektów powtarzają się rowery poziome. Wiele zgłoszeń z całego świata, w tym z Polski. Kazimierz Borkowski otrzymuje 2 nagrodę za rower "wiosłowy", Stanisław Garbień - wyróżnienie za krótki rower poziomy. 1 miejsce zajmuje brytyjski inżynier Lidyard.
1968 Pilot Dan Henry buduje długi rower poziomy z kołami 28" z przodu i z tyłu, oba koła amortyzowane, sterowanie pośrednie na górze, wykonuje nim wiele podróży.
ok. 1970 Prof. Schöndorf z FH Köln zaczyna bardzo intensywnie zajmować się rowerami oziomymi, w licznych pracach studyjnych prowadzone są pod jego kierunkiem badania nad oporem powietrza, toczenia, ergonomią, budową ram i in. oraz buduje prototypy z 4, 3 i w końcu z 2 kołami. W USA powstaje Pedicar inż. Bundschuha.
1974 Rekord Rona Skarina na obudowanym rowerze klasycznym Teledyne Titan autorstwa Dr. Chestera Kyle'a (ponad 69,1 km/h).
1974 Ron Skarin (65,37 km/h/1 mila; sprint na 200 m -- 69,21 km/h).
05.04.1975 Pierwsze HPV Speed Championships w Irvindale, Kalifornia, na Ontario American Speedway. Organizatorzy - C.Kyle i J.Lambie.
od ok. 1975 Prof. Dowidenas na Litwie zajmuje się rowerami poziomymi, głównie 4- lub 3-kołowymi, zwanymi tam velomobil. Buduje całą serię rozmaitych prototypów.
1976 Na prośbę Freda Wilkie, zainteresowanego budową nietypowego roweru, Prof. D.G. Wilson (MIT, USA) zajmuje się "rowerami z oparciem". Tak powstaje krótki rower poziomy Green Planet Special 1, następnie Green Planet Special 2 i Avatar 1000. Z powodu problemów z hamowaniem w wersji krótkiej (Avatar 1000), powstaje długi rower poziomy Avatar 2000, "duchowy przodek" większości długich rowerów poziomych budowanych po II wojnie światowej, jak Fateba, Pichler i Radius.
1976 Dr. Allan Abott - 76,9 km/h - 1 miejsce w kategorii poj. jednoosobowych, r. poziomy, na brzuchu.
1976 W USA zostaje założona IHPVA (International Human Powered Vehicle Association).
1977 Paul van Valkenburgh - kolarz Ralph Therrio - 1 miejsce w kategorii poj. jednoosobowych, r. poziomy, na brzuchu. Tandem White Lightning - 76,26 km/h.
Sierpień 1977 Gossamer Condor pilotowany przez Bryana Allena wykonuje "ósemkę Kremera".
1978 Phil Norton & T. Nysether - 81 km/h w sprincie na 200m w pojeździe White Lightning.
1978-79 W USA team pod dyrekcją inżyniera z NASA, Allana A. Voigta buduje trzyosobowy Vector '82 (91,82 km/h).
12.06.1979 Gossamer Albatross pilotowany przez Bryana Allena przelatuje Kanał La Manche.
1980 Team Ala Voigta prezentuje jednosobowy pojazd Vector Beta (Dave Grylls, 94,75 km/h na 200m) i tandem Vector Gamma (napędzany przez team Grylls-Barszczewski - 101,26 km/h na 200m,). Eric Edwards - 59,43 km/1 godz.
1980 Duńczyk C.G. Rassmussen buduje całkowicie obudowany cyklomobil Leitra, pojazd praktyczny z ramą przestrzenną
ca.1980 Eric Anbergen z Namur, Belga, produkuje Veleric, przodka obecnych ultraniskich rowerów poziomych. Wytwarza ok. 240 sztuk, połowę z nich - obudowanych (kompozyt), Cx = 0,18. Na wyścigach w Anglii w 1982 r. osiąga 75km/h. Niestety pan Anbergen nie odnosi sukcesu. Produkcją doprowadza swą rodzinę do ruiny.
1980 Pierwsze europejskie zawody HPV w Brighton, Anglia, organizowane przez Petera Selby.
1981 Brytyjczyk Mike Burrows buduje legendarny Windcheetah, trójkołowiec z obudową z kompozytu i jednorurową ramą krzyżową.
1982 Vector przybywa do Niemiec. Powstaje Vector Team.
ca.1982 Roelandt w Holandii rozpoczyna średnioseryjną produkcję pierwszego od wielu lat roweru poziomego Roulandt. Produkuje do ok. 1987.
1983 Pierwsze holenderskie zawody HPV w Zandvoort, założenie holenderskiego klubu HPV.
1983 Założenie brytyjskiego klubu HPV.
1984 Lightning X-2, Carl Lundquist - 92,34 km/h
od 1984 Powstają organizacje napędu mięśniowego w Szwajcarii, Niemczech, Rosji, Danii, Belgii i we Włoszech.
1985 Moby, USA - 95,09 km/h (sprint 200m), Bluebell (UK) - 66,29 km/1 godz.
31.08-01.09.1985 Zapple Festival of Human Power, Wlk. Brytania.
1985 do 1986 Wydawnictwo wysyłkowe Hobbythek drukuje plany długiego roweru poziomego do samodzielnej budowy autorstwa Burkharda Fleischera. Kupionych zostaje ponad 140.000 planów!
30.-31.03.1985 W Binningen na zaproszenie Wolfganga Gronena odbywa się zebranie założycielskie niemieckiej organizacji HPV e.v.
1986 Lightning X2 - rekord "na małej wysokości" (103,28 km/h, Carl Sundquist)
1986 Przegląd Techniczny, Problemy, Młody Technik i Świat Młodych publikują artykuły na temat pojazdów napędzanych mięśniowo.
1986 Fred Markham osiąga 105,36 km/h na Easy Racer's Gold Rush Gardnera Martina.
14.09.1986 Zarejestrowanie niemieckiego HPV e.v.
04.12.1986 Świat Młodych publikuje plany Cyklomobilu ŚM. W następnych latach zostaje wykonane ponad 150 egzemplarzy pojazdu.
05.07.1987 Założenie Koła Pojazdów Alternatywnych przy Polskim Klubie Ekologicznym.
31.08.1987 Otwarcie wystawy Mięśnio-Sam w Muzeum Techniki w Warszawie. Na wystawie zaprezentowano 30 pojazdów.
06.09.1987 Pierwsze ogólnopolskie zawody HPV zorganizowane przy okazji wystawy Mięśnio-Sam.
III-IV 1988 I Wystawa Rowerów Niekonwencjonalnych w ZSZ w Dęblinie.
1988 Zawody HPV (w 2 etapach - 13-14-15.05 i 24-25.09) zorganizowane przez Warszawską Chorągiew ZHP i KPA.
23.04.1988 Dedalus z MIT napędzany przez kolarza Kanellosa Kanellopulosa przeleciał 119 km z Heraklionu na Krecie na Santorin w czasie 3 h 53' 30", z V przec. ok. 30 km/h.
03-04.06.1989 Pierwsze Międzynarodowe Zawody HPV w Sieradzu. W imprezie wzięło udział ok. 100 pojazdów z Polski, Anglii, Niemiec i ZSRR oraz łódź z Holandii.
1990 Kingcycle Bean (UK) - rekord w jeździe godzinnej (75,55 km, Pat Kinch)
listopad 1990 Otwarcie (drugiej) wystawy Mięśnio-Sam-'90 w Muzeum Techniki w Warszawie.
1991 Gold Rush Le Tour - 85,97 km/h w sprincie na 1000m, 97,11 km/h/1000m w Colorado.
1992 Założenie francuskiego klubu napędu mięśniowego.
1992 Cheetah, 110,66 km/h /200m, Chris Huber
30.04.1994 Otwarcie (trzeciej) wystawy Mięśnio-Sam-'94 w Muzeum Techniki w Warszawie.
1996 Tomahawk II (D) - 78,02 km/h/1h, Lars Teutenberg
1998 Varna Mephisto (Kanada) - 79,11 km/h/1h
1999 White Hawk (D) - 81,15 km/h/1h
październik 2000 Varna - 117,03 km/h/200m, Lars Teutenberg Varna, sprint 200m kobiet - 86,95 km/h.
październik 2000 Kyle Edge -111,76 km/h/200m (6.44 sek.), Matt Weaver.
25.01.2001 Powstanie strony www.poziome.republika.pl
24.03 2001 Otwarcie wystawy Rowerowe pomysły w Muzeum Techniki w Warszawie.
maj 2001 Założenie Pracowni Rowerów Poziomych w NCK w Krakowie.
22-23.09.2001 Pierwszy krakowski zlot rowerów poziomych
07.10.2001 Varna Diablo (Kanada) osiąga 129,63 km/h w sprincie na 200m. Matt Weaver w Kyle Edge - 125,53 km/h

źródło: http://poziome.republika.pl

Brak komentarzy: